fr-Impactondernemer Stijn Cottenier

Foto: Zorgzame Stem & Stijn Cottenier - Bee host bij De Stuyverij Roeselare – Oprichter Hoeve Autartika – Papa van drie dochters – Partner

Zorgzame stemmen: Stijn Cottenier

Stijn beschrijft zichzelf als "impactondernemer", zowel op het werk als in zijn gezin. Hij wil en zal iets tastbaars achterlaten in de buitenwereld, in de eerste plaats voor zijn drie prachtige dochters. Ondernemen doet Stijn op een verrassend duurzame manier. Op 28 februari 2024 had ik het plezier Stijn te interviewen in het sfeervolle Barlaban Kunstkaffee te Roeselare. Het werd een memorabel gesprek waarin ik meegezogen werd in Stijns denk- en gevoelswereld en dat enkel onderbroken werd om in sneltempo elk een andere kant van de straat uit te lopen om onze parkeerschijven aan te passen. Een boete kon ik net vermijden, maar het ondernemersvirus van deze Zorgzame Stem heeft mij wel nog stevig te pakken. Ontdek Stijn.     

Stijn droomt en doet

"Doen is het nieuwe denken".

Deze quote vind je terug op de pagina van de Stuyverij Roeselare, een veelzijdige, creatieve en socio-culturele ontmoetingsplek. Stijn werkt er als Bee host en coördineert de werking ervan in goede banen. In de Stuyverij leer je nieuwe mensen en ideeën kennen, kun je mee schuiven aan tafel op Open Huysdagen, ben je welkom om te co-worken of om één van de vele evenementen, Stuyfsessies en Stuyfkringen te volgen. Het is een heerlijk ongedwongen plek pal in het centrum van Roeselare. 

Ook Stijn volgt dit motto op. Al enkele jaren droomde hij van een biologische hoeve. Vandaag is hij samen met zijn partner mede-oprichter van Hoeve Autartika in Doomkerke waar groenten, bloemen, mensen en ideeën groeien. Nog voor hij "één patat verkocht had", doken er al mensen op die meehielpen in hun verhaal. 

Het interview is nog geen tien minuten bezig en ik zit Stijn met open mond te beluisteren. Hoe doet die man dat om actie te ondernemen terwijl anderen er vaak een leven lang van dromen? Hij pauzeert, kijkt me ondeugend aan en vervolgt in zijn sappig West-Vlaams:

In schellekes kappen en dan de kleinst mogelijke stap zetten.

Ik knik. Stijn knikt mee, pauzeert even en gaat daarna verder met een knaller van een tip. 

Hoeresjans dat ik wist dat ik niks wist.

Vrij vertaald: als je weet dat je nog veel te leren hebt, word je vanzelf verplicht door bij anderen te rade te gaan. Dat maakte van Stijn een geoefend netwerker zonder het te beseffen. Het is een tip voor elke dromer die actie wil ondernemen: durf hulp vragen, kom ermee naar buiten en ontwikkel een sterk netwerk (bv. de Stuyverij).

Stijn stelt de bestaande regels in vraag

Stijn zet regelmatig "'t spel op zijn kop" zoals hij zelf zegt. Als iets nog niet bestaat, begin er dan zelf aan of bekijk het allemaal eens vanop een andere manier. Jarenlang werkte Stijn met mensen in kansarmoede. Hij ontdekte dat ze vaak gedwongen door hun omstandigheden veel duurzamer leven dan anderen. Ze hebben bijvoorbeeld geen auto waardoor ze noodgedwongen gebruikers worden van duurzamere alternatieven. Deze beperkingen zijn ideale voedingsbodems om kansen te creëren. 

Stijn weet als geen ander hoe creatief te zijn met weinig middelen, zo richtte hij elf jaar geleden Geefpleinen op waar je vrij kan geven, delen en ontvangen. Deze sociale markt is tot op vandaag een begrip in de regio. Later werkte hij bij vzw VOC Opstap waar hij kwetsbare doelgroepen ondersteunde in een kwaliteitsvolle vrijetijdsondersteuning. Stijn gaat dus voluit voor zijn dromen en die van de mensen rond hem en gebruikt grenzen gretig als springplanken naar creatievere oplossingen. Toch kan ik het niet laten om hem te vragen wat hij zou doen als hij de lotto zou winnen.

Het antwoord komt niet als een verrassing, de woorden liggen klaar op zijn lippen: "veel meer van datte!". Stijn is een doener, zoveel is duidelijk. Op Hoeve Autartika zou er een aannemer en goede machinerie komen om de boerderij grondig te verbouwen en het bestaande netwerk van de Stuyverij zou hij nog meer vergroten.  

Stijn gaat voor duurzame impact

Als Stijn de lotto wint, is het doel duidelijk: nog meer duurzame impact creëren. In afwachting daarvan kunnen we de krant niet openslaan of we worden met de neus op de feiten gedrukt: onrecht en ongelijkheid nemen razendsnel toe. Hoe kunnen we dit veranderen? Volgens Stijn een vraagstuk waar hij allang "zijne kop over breekt".

Een van de antwoorden vindt hij terug in een andere verwaarding van de activiteiten in de wereld. Waarom verdient een poetsvrouw die uren aan een stuk moet trekken en sleuren een pak minder dan een manager van plastic wegwerpspeelgoed? De zogenaamde essentiële beroepen tijdens de corona pandemie staan er nu het meest beroerd voor. Dat moet en kan anders, stelt Stijn. Met zelf twintig jaar ervaring als vakbondsafgevaardigde op de teller weet hij hoe machtig het collectief kan zijn. Hij haalt het verhaal aan van de vuilnismannen in New York die in 1968 het werk neerlegden waardoor de stad al snel onder zijn eigen vuil dreigde te vergaan. De noodtoestand werd uitgeroepen en het stadsbestuur besefte de échte waarde van hun werk. Eindelijk kregen de vuilnismannen aantrekkelijke loonvoorwaarden én de waardering die ze verdienen. Tot op vandaag is het een job waarvoor mensen in de rij staan en is het een eer om aangenomen te worden.  Stijn ziet niet zo snel mensen in de zorgsector een volledig ziekenhuis verlaten om hun waarde op te eisen. Het applaus tijdens de corona pandemie is al jaren niet meer hoorbaar. Ook dat kan en moet anders. 

Een ander antwoord vindt Stijn terug in een onvoorwaardelijk basisinkomen. Als mensen niet meer moeten vechten om te overleven, ontstaat net meer participatie en nemen verslavingen af. Er is meer dan genoeg geld in de wereld, maar de verdeling ervan zit scheef. Experimenten zoals Housing First waarbij daklozen terug onderdak kregen tonen aan dat het een vruchtbaar idee is. Zelfs de meest kwetsbare deelnemers slaagden erin om terug actief en met succes deel te nemen aan het dagelijkse leven. Stel je voor dat iedereen van ons als volwaardig lid van de maatschappij zou bestempeld worden, wat voor moois zou dan gebeuren?

Stijn gooit alles op tafel

Dat bovenstaande antwoorden voor Stijn geen holle woorden zijn, merken we ook in de opvoeding van zijn drie dochters van vijftien, achttien en tweeëntwintig jaar. Als vader laat hij zijn kinderen de vrijheid om alle gedachten en gevoelens veilig op tafel te gooien. Experimenteer maar. Alles is bespreekbaar. Vragen staat vrij. En probeer het zelf. Dezelfde methodieken die de kern van de Stuyverij en Hoeve Autartika vormen, worden dagelijks toegepast in zijn gezinsleven. En met succes: zijn dochters weten van aanpakken.  

Waar blijft Stijn alle energie vandaan halen om voortdurend thuis en op het werk de boel op zijn kop te zetten? Het is een vraag waardoor het interview even vertraagt. Stijn krabt aan zijn petje. Met wat aarzeling geeft Stijn aan dat hij bakken energie uit zijn werk haalt en tegelijkertijd beseft dat dit ook een valkuil is. Een heel herkenbare valkuil voor zijn collega's in de hulpverlening en zorgsector.

Hij vervolgt. 

"Ik ween gemakkelijk. Ik praat gemakkelijk. 
Ik laat anderen hun waarheid zonder te willen fixen.
Ik luister."

Stijn pauzeert, lacht een kuiltje in zijn wang, knipoogt en vervolgt: "ik kan veel hebben als ik genoeg slaap".

Stijn zet de familietraditie voort

Kok van opleiding, weet Stijn als geen ander hoe urenlang fysiek door te werken. De horeca is een harde boerenstiel. Een stiel waar hij als klein manneke mee opgroeide. De vader van zijn moeder, zijn pépé, was een halve boer en droeg zelfvoorzienend leven hoog in het vaandel vanuit het oorlogsverleden waarin ze noodgedwongen geleerd hadden hun plan te trekken. Het besef valt Stijn te binnen dat hij met hoeve Autartika een familietraditie voortzet. Dezelfde hoeve vereist momenteel heel veel denkwerk. Stijn is de laatste tijd urenlang bezig dossiers en subsidie-aanvragen te schrijven. Gekkenwerk dat hij regelmatig afwisselt door fysiek aan de slag te gaan op het veld. 

Er verschijnt een fonkel in zijn ogen. 

"Isabel, heb ik je al mijn schoonste herinnering op de hoeve verteld?"

Ik verheug me nu al op wat komen zal.

"Ik stond op mijn spade te leunen en te kieken naar een buizerd in de lucht. Plots duiken daar enkele reeën op aan de rand van het bos. Wel, op zo'n momenten voel ik het terug stromen. Op zo'n momenten weet ik waarvoor ik mijn dossiers schrijf. 
Die beesten hebben vorige zomer wel al mijn kolen opgefret…"

Het blijft een boerenstiel. Het papierwerk. Het veldwerk. Zowel fysiek, mentaal als emotioneel. 

Opnieuw stel ik de vraag waar Stijn zijn energie vandaan blijft halen.

"Weet je, ik ben eigenlijk nooit aan het werken. Ik ben altijd aan het spelen. Aan het kijken. Ik leer, ik experimenteer. Ik doe en stuur bij." 

Stijn doet het simpel lijken. Misschien is het ook simpel. Wie heeft hem die eenvoud geleerd?

Zijn pépé, de halve boer, en de vrouw van zijn pépé, Stijns doopmeter.

Stijn groeide op in de jaren zeventig

Hij neemt mij mee naar de jaren zeventig. Als kind bracht hij uren door op het kleine trapje in de keuken van zijn doopmeter. Ze was huisvrouw en bracht haar leven door in een piepkleine wereld, slechts bevolkt door een handvol mensen zoals de melkboer, de beenhouwer en de tantes en de nonkels die op bezoek kwamen. Het grootste deel van haar dag was ze bezig in de keuken. De goesting om te leren koken kreeg hij als jongetje letterlijk met de paplepel ingegoten. Het leven was simpel. Elke vrijdag stond er papsaus op het menu. Zijn grootouders straalden een ongelofelijke rust uit waarmee ze in de wereld stonden. Diezelfde rust heeft Stijn opnieuw gecreëerd: "Ik heb nul komma nul behoefte om te reizen. Er is zoveel te doen rond mien deure. Waarom zou ik duizend kilometer verre gaan?"

Dezelfde kindertijd herbeleeft Stijn momenteel in de verhalenbundel "Het geluid van brekend glas" van Rino Feys, West-Vlaams dichter en schrijver. In de bundel neemt de schrijver je mee naar zijn kindertijd in de jaren zeventig en tachtig. Dezelfde tijd waarin Stijn urenlang sleet op het trapje in de keuken van zijn grootmoeder. In de bundel ruikt hij terug de zure geur van papsaus, hoort hij de muziek van toen en ziet hij opnieuw de melkboer langskomen langs de achterdeur. Ver reizen kan ook gewoon met een boek op schoot.

Stijn droomt verder

Het was een interview om bij weg te dromen. Al kan ik het niet laten om te vragen of Stijn misschien toch nog een onvervulde droom heeft. Jawel, mijn vraag wordt beloond: 

kunnen rondlopen in ons dorp, vaststellen dat de dorpsbewoners samen het hele dorp runnen en dat er collectief voor elkaar gezorgd wordt

Ik ben er zeker van dat Stijn met behulp van De Stuyverij en Hoeve Autartika deze droom actief helpt waar te maken.

Stijn ontmoeten

Wil je graag Stijn ontmoeten? Dat kan. 

In Barlaban Kunstkaffee vind je hem elke donderdagavond vanaf 18u30 of op vrijdagmiddag voor co-working. Wil je hem zeker niet missen, geef dan een seintje op voorhand op stijn@destuyverij.be. Hou zeker ook de activiteiten op Hoeve Autartika in de gaten. 

Dankjewel Stijn voor dit fijne interview.

Jouw Zorgzame Stem maakt het verschil!